[{"soz_id":"94","sozum":"aç yanında sarpın kurcalanmaz","atara":" aç yanında sarpın kurcalanmaz kurcalanmak","anlami":"bir kimsenin yanında, onun çok duyarlı olduğu konuya değinmemek gerekir.","anahtar":"kurcalanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"308","sozum":"ağlarsa anam ağlar, başkası (kalanı) yalan ağlar","atara":" ağlarsa anam ağlar başkası kalanı yalan ağlar ağlamak","anlami":"insanın sıkıntısını yürekten paylaşan yalnızca annesidir, diğerlerinin üzülmesi yüzeyseldir.","anahtar":"ağlamak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"409","sozum":"ah alan onmaz","atara":" ah alan onmaz almak onmak","anlami":"kötülük ettiği için beddua alan iflah olmaz.","anahtar":"almak, onmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"794","sozum":"altta kalanın canı çıksın","atara":" altta kalanın canı çıksın alt kalmak can çıkmak","anlami":"herkes başının çaresine baksın, gücü yetmeyen ne olursa olsun.","anahtar":"alt, kalmak, can, çıkmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"949","sozum":"ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz","atara":" ardıcın közü olmaz yalancının sözü olmaz ardıç olmak","anlami":"ardıç ağacının ateşi çabuk geçer, kül olur; yalancının sözü de böyledir, ona da güvenilmez.","anahtar":"ardıç, olmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"973","sozum":"arife günü yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayram günü yüzü kara çıkar (olur)","atara":" arife günü yalan söyleyenin oruç yiyenin bayram günü yüzü kara çıkar olur söylemek yemek çıkmak olmak","anlami":"bir sözün yalan olduğu çabuk anlaşılır ve söyleyen toplum içinde utanılacak bir duruma düşer.","anahtar":"söylemek, yemek, çıkmak, olmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1162","sozum":"atı alan Üsküdar'ı geçti","atara":" atı alan Üsküdar ı geçti at","anlami":"fırsatın kaçırılıp artık yapılacak bir şeyin kalmadığını anlatan bir söz.","anahtar":"at","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1191","sozum":"av vuranın değil, alanın","atara":" av vuranın değil alanın av vurmak almak","anlami":"bir şeyden, sahibi değil de başkası yararlanıyorsa asıl sahip yararlanan kişidir.","anahtar":"av, vurmak, almak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1398","sozum":"babasından mal kalan, merteği içinden bitmiş sanır","atara":" babasından mal kalan merteği içinden bitmiş sanır mal kalmak mertek bitmek sanmak","anlami":"miras yoluyla mal edinen kimse, onun için ne denli çabalar gösterilip sıkıntı çekildiğini bilemez.","anahtar":"mal, kalmak, mertek, bitmek, sanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1643","sozum":"başında paralansın","atara":" başında paralansın başI","anlami":"yapılan bir iyilik çok söylendiğinde o iyiliğin artık istenmediğini belirten bir söz.","anahtar":"baş(I)","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1811","sozum":"bey ardından çomak çalan çok olur","atara":" bey ardından çomak çalan çok olur art çalmak olmak","anlami":"güçlü bir kişi ile yüz yüze bulunduklarında ağızlarını açamayanlar, o gittikten sonra aleyhinde atıp tutarlar.","anahtar":"art, çalmak, olmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1825","sozum":"beyni karıncalanmak","atara":" beyni karıncalanmak beyin","anlami":"zihin yorgunluğundan düşünemez olmak.","anahtar":"beyin","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1929","sozum":"bir ayak üstünde bin yalan söylemek","atara":" bir ayak üstünde bin yalan söylemek bir","anlami":"çok kısa sürede pek çok yalan söylemek:<i> 'Bir ayak üstünde kırk yalanın belini büktüğü hâlde para hesabına bir türlü akıl erdiremez, bakkala bozdurulan paranın gerisini daima eksik getirirdi.' -<\/i>R. N. Güntekin.","anahtar":"bir","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"1930","sozum":"bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek","atara":" bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek bir","anlami":"çok kısa sürede pek çok yalan söylemek.","anahtar":"bir","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"2108","sozum":"bir sıçrarsın çekirge, iki sıçrarsın çekirge, sonunda yakalanırsın çekirge (üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge)","atara":" bir sıçrarsın çekirge iki sıçrarsın çekirge sonunda yakalanırsın çekirge üçüncüsünde avucuma düşersin çekirge sıçramak yakalanmak avuç düşmek","anlami":"birkaç kez saklanabilen bir suç günün birinde ortaya çıkarak yapanı kötü bir duruma düşürür, suçlu cezasız kalmaz.","anahtar":"sıçramak, yakalanmak, avuç, düşmek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"2112","sozum":"(bir söz, birilerinin) ağzında çalkalanmak","atara":" bir söz birilerinin ağzında çalkalanmak ağızI","anlami":"üzerinde çok konuşulmak:<i> 'Fakat bütün memleketin ağzında çalkalanan bu evlerin anha minha 5000 liradan fazlaya çıkmayacağı.' -<\/i>S. F. Abasıyanık.","anahtar":"ağız(I)","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"2714","sozum":"(birini) yalancı çıkarmak","atara":" birini yalancı çıkarmak yalancı","anlami":"birinin yalan söylediğini ortaya koymak veya yalan söylememesini sağlamak.","anahtar":"yalancı","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3019","sozum":"(birinin) yalancısı olmak","atara":" birinin yalancısı olmak yalancı","anlami":"doğruluğu bilinmeyen bir bilgiyi başkasından duyup iletmek.","anahtar":"yalancı","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3277","sozum":"buğday ile koyun, geri yanı (kalanı) oyun","atara":" buğday ile koyun geri yanı kalanı oyun ","anlami":"çiftçi için koyun ve buğdaydan değerli bir şey yoktur.","anahtar":"","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3578","sozum":"ciğeri parçalanmak","atara":" ciğeri parçalanmak ciğer","anlami":"yüreği parçalanmak.","anahtar":"ciğer","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3867","sozum":"çok söz (laf) yalansız, çok para (mal) haramsız olmaz","atara":" çok söz laf yalansız çok para mal haramsız olmaz olmak","anlami":"bol kazancın içinde yasa dışı elde edilmiş para bulunduğu gibi çok konuşanın sözleri arasında da mutlaka yalan bulunur.","anahtar":"olmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3944","sozum":"dalgalanmaya bırakmak","atara":" dalgalanmaya bırakmak dalgalanma","anlami":"1)<i> ekon.<\/i> paranın gerçek değerini bulması için girişimde bulunmadan beklemek; 2)<i> mec.<\/i> bir konu için girişimde bulunmadan beklemek.","anahtar":"dalgalanma","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"3945","sozum":"dalgalanmaya bırakmak","atara":" dalgalanmaya bırakmak dalga","anlami":"<i> argo<\/i> dalgınlığından yararlanarak birini kandırmak.","anahtar":"dalga","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4201","sozum":"dervişe 'Bağdat'ta pilav var' demişler, 'yalan değilse ırak değil' demiş","atara":" dervişe Bağdat ta pilav var demişler yalan değilse ırak değil demiş demek","anlami":"bir şeyi elde etmek için aşırı istekli olan kimseye, bu uğurda katlanacağı fedakârlıklar güç gelmez.","anahtar":"demek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4371","sozum":"diliyle tutulmak (yakalanmak)","atara":" diliyle tutulmak yakalanmak dilI","anlami":"suçunu, kendi konuşması ile açığa vurmak.","anahtar":"dil(I)","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4408","sozum":"dişi yalanmazsa erkek dolanmaz","atara":" dişi yalanmazsa erkek dolanmaz yalanmak dolanmak","anlami":"kadın istek göstermezse, yüz vermezse erkek onun peşine düşmez.","anahtar":"yalanmak, dolanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4647","sozum":"dünya tükenir, yalan tükenmez","atara":" dünya tükenir yalan tükenmez tükenmek","anlami":"dünyada çok sayıda yalancı vardır, bunları huylarından vazgeçirmek de imkânsızdır.","anahtar":"tükenmek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4812","sozum":"el eliyle yılan tut, onu da yalan tut","atara":" el eliyle yılan tut onu da yalan tut el tutmak","anlami":"kişi kendi işini kendisi yapmalıdır.","anahtar":"el, tutmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"4813","sozum":"el eliyle yılan tutan, yarısını yalan tutar","atara":" el eliyle yılan tutan yarısını yalan tutar el tutmak","anlami":"kişi kendi işini kendisi yapmalıdır.","anahtar":"el, tutmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"5218","sozum":"ev alanla evlenene Allah yardım eder","atara":" ev alanla evlenene Allah yardım eder ev almak evlenmek etmek","anlami":"evlenene ve ev yapana herkesin kolaylık göstermesi, onlara Allah'ın yardımının dolaylı olarak ulaşıyor olması demektir.","anahtar":"ev, almak, evlenmek, etmek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"5237","sozum":"evlenenle ev alana Allah yardım eder","atara":" evlenenle ev alana Allah yardım eder evlenmek ev almak etmek","anlami":"evlenene ve ev yapana herkesin kolaylık göstermesi, onlara Allah'ın yardımının dolaylı olarak ulaşıyor olması demektir.","anahtar":"evlenmek, ev, almak, etmek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"5378","sozum":"fenersiz yakalanmak","atara":" fenersiz yakalanmak fenersiz","anlami":"beklenmedik bir zamanda istenmeyen bir durumla karşılaşmak.","anahtar":"fenersiz","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"5714","sozum":"gizlide gebe kalan aşikârede doğurur","atara":" gizlide gebe kalan aşikârede doğurur kalmak doğurmak","anlami":"toplum içinde hiçbir davranış gizli kalmaz.","anahtar":"kalmak, doğurmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"6558","sozum":"hazırlıksız yakalanmak","atara":" hazırlıksız yakalanmak hazırlıksız","anlami":"ani gelişen bir olayla beklenmedik bir biçimde karşılaşmak:<i> 'Hazırlıksız yakalandığım için bir an ne yanıt vereceğimi bilememiştim.' -<\/i>A. Ümit.","anahtar":"hazırlıksız","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"6945","sozum":"içi paralanmak (parçalanmak)","atara":" içi paralanmak parçalanmak iç","anlami":"birine acıyarak çok üzülmek:<i> 'Yusuf için her fedakârlığa razı idim. Fakat buna imkân göremiyordum. İçim parçalandı.' -<\/i>R. N. Güntekin.","anahtar":"iç","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"7740","sozum":"kalbi parçalanmak","atara":" kalbi parçalanmak kalpI","anlami":"yüreği parçalanmak.","anahtar":"kalp(I)","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"7880","sozum":"kapana düşmek (girmek veya kısılmak veya koymak veya tutulmak veya yakalanmak)","atara":" kapana düşmek girmek veya kısılmak veya koymak veya tutulmak veya yakalanmak kapanI","anlami":"içinden çıkılmaz bir duruma düşmek, ele geçmek: 'Onlar beni kapana koyacaklarını sanadursunlar.' -R. H. Karay.","anahtar":"kapan(I)","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"8631","sozum":"komşu boncuğunu çalan gece takınır","atara":" komşu boncuğunu çalan gece takınır boncuk çalmak takınmak","anlami":"hırsızlık malı, sahibinin göremeyeceği yer ve zamanda kullanılır.","anahtar":"boncuk, çalmak, takınmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"9218","sozum":"mal da yalan mülk de yalan, var biraz da sen oyalan","atara":" mal da yalan mülk de yalan var biraz da sen oyalan oyalanmak","anlami":"bu dünya gelip geçicidir, mala mülke fazla değer vermemek gerekir.","anahtar":"oyalanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"9484","sozum":"minareyi çalan kılıfını hazırlar","atara":" minareyi çalan kılıfını hazırlar çalmak hazırlamak","anlami":"kolay kolay gizlenemeyecek kadar büyük bir yolsuzluğu yapan kimse, sorumluluktan kurtulma yollarını önceden düşünür.","anahtar":"çalmak, hazırlamak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10147","sozum":"önde giden yorulur, arkada kalan soyulur","atara":" önde giden yorulur arkada kalan soyulur gitmek yorulmak soyulmak","anlami":"olumlu veya olumsuz konularda aşırıya kaçmak seni zor durumda bırakır; ne büyük ceza görecek kadar atılgan, dikbaşlı ol ne de herkes seni ezecek kadar yumuşak başlı ol.","anahtar":"gitmek, yorulmak, soyulmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10222","sozum":"pahalı alan aldanmaz","atara":" pahalı alan aldanmaz almak aldanmak","anlami":"ucuz olan mal çabuk eskir, pahalıya alınmış gibi olur.","anahtar":"almak, aldanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10232","sozum":"palan vurmak","atara":" palan vurmak palan","anlami":"palanı hayvanın sırtına koyup bağlamak.","anahtar":"palan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10552","sozum":"ramazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olsun","atara":" ramazanda yalan söyleyenin oruç yiyenin bayramda yüzü kara olsun söylemek yemek olmak","anlami":"bir sözün yalan olduğu, bir ödevin yapılmadığı bir süre sonra gerçekleşen olaylarla anlaşılır.","anahtar":"söylemek, yemek, olmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10804","sozum":"sana yalan, bana gerçek","atara":" sana yalan bana gerçek sana","anlami":"'söylediğim şeyi sen bilmiyorsun ancak doğrudur, ben biliyorum' anlamında kullanılan bir söz.","anahtar":"sana","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"10996","sozum":"sevda geçer yalan olur, sonra sokar yılan olur","atara":" sevda geçer yalan olur sonra sokar yılan olur geçmek olmak sokmak","anlami":"başta insanı mutlu eden duygusal ilişkiler zamanla körelir ve sonuçta acı veren birer anıya dönüşür.","anahtar":"geçmek, olmak, sokmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"11212","sozum":"sona kalan dona kalır","atara":" sona kalan dona kalır kalmak","anlami":"bir işte geç kalan istediği şeyi elde edemez.","anahtar":"kalmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"11304","sozum":"sözü söyle alana, kulağında kalana","atara":" sözü söyle alana kulağında kalana söylemek almak kulak kalmak","anlami":"söylediklerin bir kulağından girip öbür kulağından çıkan kimseye nefes tüketme.","anahtar":"söylemek, almak, kulak, kalmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"11726","sozum":"talandan geçmek","atara":" talandan geçmek talan","anlami":"yağmalanmak:<i> 'Her uğradığı yerde çarşılar talandan geçer.' -<\/i>F. R. Atay.","anahtar":"talan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12264","sozum":"ucuz alan, pahalı alır","atara":" ucuz alan pahalı alır almak","anlami":"ucuz olan mal çabuk eskir, pahalıya alınmış gibi olur.","anahtar":"almak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12286","sozum":"uğru, kalana yanar; mal sahibi gidene","atara":" uğru kalana yanar; mal sahibi gidene yanmak sahip gitmek","anlami":"aynı sonuçtan kimi yarar görür, kimi zarar.","anahtar":"yanmak, sahip, gitmek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12569","sozum":"veren el, alandan üstündür","atara":" veren el alandan üstündür vermek el almak","anlami":"yardımını esirgemeyen, eli açık olan kimseye herkes saygı gösterir.","anahtar":"vermek, el, almak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12699","sozum":"yalan atmak (kıvırmak)","atara":" yalan atmak kıvırmak yalan","anlami":"yalan söylemek.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12700","sozum":"yalan çıkmak","atara":" yalan çıkmak yalan","anlami":"bir haberin yalan olduğu anlaşılmak.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12701","sozum":"yalan yere","atara":" yalan yere yalan","anlami":"gerçeğe uygun olmayarak, doğru olmadığını bile bile.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12702","sozum":"yalan yere yemin etmek","atara":" yalan yere yemin etmek yalan","anlami":"gerçeğe uygun olmayarak, doğru olmadığını bile bile yemin etmek.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12703","sozum":"yalana şerbetli olmak","atara":" yalana şerbetli olmak yalan","anlami":"çekinmeden yalan söyleyebilmek.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12704","sozum":"yalancı çıkmak","atara":" yalancı çıkmak yalancı","anlami":"1) bilmeyerek yalan söylemiş bulunmak; 2) sözünü yerine getirememek; 3) yalan söylediği anlaşılmak.","anahtar":"yalancı","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12705","sozum":"yalancının evi yanmış, kimse inanmamış","atara":" yalancının evi yanmış kimse inanmamış ev yanmak inanmak","anlami":"yalan söylemeyi huy edinen kimsenin sözlerine, gerçeği söylediği zaman bile inanılmaz.","anahtar":"ev, yanmak, inanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12706","sozum":"yalancının mumu yatsıya kadar yanar","atara":" yalancının mumu yatsıya kadar yanar yanmak","anlami":"söylenen söz yalansa durum çok geçmeden anlaşılır.","anahtar":"yanmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12707","sozum":"yalanı çıkmak","atara":" yalanı çıkmak yalan","anlami":"bir kimsenin yalan söylediği anlaşılmak.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12708","sozum":"yalanını yakalamak (tutmak)","atara":" yalanını yakalamak tutmak yalan","anlami":"bir kimsenin yalan söylediğini anlamak:<i> 'Yalanını yakalamış gibi başını salladı. -Ya o mukaddes sular? Onlara ne diyeceksiniz azizim?' -<\/i>Ö. Seyfettin.","anahtar":"yalan","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12717","sozum":"yalnız kalanı kurt yer","atara":" yalnız kalanı kurt yer yemek","anlami":"yardımcısı bulunmayan kişi, kendini tehlikeden koruyamaz.","anahtar":"yemek","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"12876","sozum":"yaz yalan, kış gerçek","atara":" yaz yalan kış gerçek ","anlami":"yazın yaşama koşulları kolay kışın zordur, tıpkı bunun gibi bazı olaylar önem vermeye değmez ama bazı olaylar çok dikkatli ve özenli olmamızı gerektirir.","anahtar":"","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"13058","sozum":"yılan sokan uyumuş, aç kalan uyumamış","atara":" yılan sokan uyumuş aç kalan uyumamış sokmak uyumak kalmak","anlami":"yoksulluk, açlık acıların en dayanılmazıdır.","anahtar":"sokmak, uyumak, kalmak","turu2":"Atasözü","gosterim_tarihi":null},{"soz_id":"13272","sozum":"yüreği parçalanmak","atara":" yüreği parçalanmak yürek","anlami":"çok acımak:<i> 'Bir dilenci çocuğuna dayak attığını görmüş, yüreği parçalanmıştı.' -<\/i>R. N. Güntekin.","anahtar":"yürek","turu2":"Deyim","gosterim_tarihi":null}]